Phân bón hữu cơ đang ngày càng được ưa chuộng trong nông nghiệp nhờ vào những lợi ích vượt trội đối với đất và cây trồng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại phân bón hữu cơ phổ biến và cách lựa chọn loại phù hợp nhất. Trong bài viết này, ROCKEN sẽ giúp bạn khám phá top 9 các loại phân bón hữu cơ phổ biến nhất hiện nay, phân tích ưu và nhược điểm của từng loại để bạn lựa chọn một cách hiệu quả.
Xem thêm: Top 7 cách bảo quản phân bón hữu cơ đơn giản và hiệu quả nhất 2025
Phân bón hữu cơ là gì?
Phân bón hữu cơ là loại phân bón có nguồn gốc từ các vật liệu hữu cơ tự nhiên như phân động vật, tàn dư thực vật, than bùn, hoặc được sản xuất từ quá trình lên men vi sinh. Đây là một trong những loại phân bón quan trọng giúp cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng một cách an toàn, bền vững và thân thiện với môi trường.
Không giống như phân bón hóa học, phân bón hữu cơ không chỉ cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu như đạm (N), lân (P), kali (K) mà còn giúp cải tạo đất, tăng cường hệ vi sinh vật có lợi, cải thiện kết cấu đất và giữ ẩm tốt hơn. Sử dụng phân bón hữu cơ lâu dài giúp đất không bị bạc màu, duy trì độ màu mỡ tự nhiên và giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường.
Các loại phân bón hữu cơ
Phân bón hữu cơ là một trong những giải pháp quan trọng giúp cải thiện chất lượng đất, cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và nâng cao năng suất nông nghiệp theo hướng bền vững. Hiện nay, phân bón hữu cơ được chia thành hai nhóm chính dựa trên nguồn gốc và cách sản xuất.
- Phân bón hữu cơ công nghiệp là nhóm phân bón hữu cơ được sản xuất theo quy trình công nghiệp để đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng ổn định, dễ sử dụng và hiệu quả cao. Các loại phổ biến trong nhóm này bao gồm: phân bón hữu cơ vi sinh, phân bón hữu cơ sinh học, phân bón hữu cơ khoáng, phân vi sinh, và phân hữu cơ chế biến.
- Phân bón hữu cơ truyền thống được sản xuất từ các nguyên liệu tự nhiên mà không qua quá trình xử lý công nghiệp. Chúng thường được sử dụng trong nông nghiệp truyền thống với ưu điểm dễ tìm, rẻ tiền và cải thiện độ phì nhiêu của đất. Các loại phổ biến bao gồm: phân chuồng, phân rác, than bùn, phân xanh.
Phân bón hữu cơ công nghiệp
Phân bón hữu cơ công nghiệp là nhóm phân bón được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, kết hợp giữa nguồn nguyên liệu hữu cơ tự nhiên và các vi sinh vật có lợi. Nhờ quy trình chế biến chuyên nghiệp, loại phân này có hàm lượng dinh dưỡng ổn định, dễ sử dụng và mang lại hiệu quả cao hơn so với phân bón hữu cơ truyền thống.
Phân bón hữu cơ vi sinh
Phân bón hữu cơ vi sinh là loại phân chứa vi sinh vật có lợi, giúp tăng cường khả năng phân giải dinh dưỡng, cải thiện hệ vi sinh vật trong đất và thúc đẩy quá trình hấp thụ khoáng chất của cây trồng. Loại phân này thường chứa các vi khuẩn cố định đạm như Rhizobium, Azotobacter, vi khuẩn phân giải lân Bacillus subtilis, và nấm đối kháng Trichoderma, giúp kiểm soát nấm bệnh trong đất.
Phân bón hữu cơ vi sinh có tác dụng cải tạo đất, bổ sung dinh dưỡng tự nhiên, hỗ trợ cây hấp thụ đạm, lân, kali dễ dàng hơn, đồng thời giúp kiểm soát nấm bệnh và vi sinh vật có hại. Tuy nhiên, do là sản phẩm chứa vi sinh vật sống nên phân bón hữu cơ vi sinh yêu cầu bảo quản cẩn thận, tránh ánh nắng trực tiếp và sử dụng đúng liều lượng để đạt hiệu quả cao nhất.
Phân bón hữu cơ sinh học
Phân bón hữu cơ sinh học được tạo ra từ các nguyên liệu hữu cơ tự nhiên như phân chuồng, bã thực vật, tảo biển, bột cá… kết hợp với công nghệ lên men vi sinh hoặc xử lý hóa sinh. Giúp tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây trồng, nhờ vào việc bổ sung axit humic, axit fulvic, amino acid và enzyme sinh học.
Một trong những sản phẩm tiêu biểu trong nhóm phân bón hữu cơ sinh học là Rocken IRIS. Sản phẩm chứa các vi sinh vật có lợi và các thành phần hữu cơ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, hạn chế tình trạng suy kiệt đất. Rocken IRIS phù hợp với nhiều loại cây trồng như rau màu, cây ăn quả, cây công nghiệp và hoa kiểng.
Nhờ khả năng kích thích sinh trưởng mạnh mẽ, giúp bộ rễ phát triển và tăng cường đề kháng, phân hữu cơ sinh học là lựa chọn hoàn hảo cho canh tác hữu cơ và nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, giá thành của phân bón hữu cơ sinh học thường cao hơn so với các loại phân truyền thống.
Phân bón hữu cơ khoáng
Phân bón hữu cơ khoáng là loại phân được tạo ra từ sự kết hợp giữa phân hữu cơ và các khoáng chất vô cơ như đạm (N), lân (P), kali (K) và các vi lượng cần thiết như canxi, magie, sắt. Loại phân này mang lại hiệu quả dinh dưỡng nhanh hơn so với phân hữu cơ truyền thống nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho đất và cây trồng.
Phân bón hữu cơ khoáng có công dụng đặc biệt trong việc thúc đẩy cây ra hoa, đậu quả, tăng năng suất và chất lượng nông sản. Tuy nhiên, khi sử dụng cần điều chỉnh liều lượng hợp lý để tránh mất cân bằng dinh dưỡng trong đất.
Phân vi sinh
Phân vi sinh là dòng phân bón chứa các loại vi khuẩn có lợi, giúp cải thiện độ phì nhiêu của đất, phân giải chất hữu cơ, cố định đạm và hòa tan lân khó tan. Một số vi khuẩn thường có trong phân vi sinh gồm Rhizobium (cố định đạm), Bacillus subtilis (phân giải lân), Trichoderma (đối kháng nấm gây bệnh).
Phân vi sinh giúp cải tạo đất bạc màu, tăng khả năng giữ nước và cải thiện hệ sinh thái đất, đồng thời giúp giảm sử dụng phân hóa học, tiết kiệm chi phí canh tác. Tuy nhiên, loại phân này có hiệu quả từ từ, không mang lại kết quả ngay lập tức và cần sử dụng liên tục để duy trì mật độ vi sinh vật có lợi trong đất.
Phân hữu cơ chế biến
Phân hữu cơ chế biến là loại phân được sản xuất từ các nguyên liệu hữu cơ như phân động vật, rác thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp, sau đó được ủ hoai mục và xử lý vi sinh để loại bỏ mầm bệnh, hạt cỏ dại và tăng hiệu quả sử dụng.
Phân hữu cơ chế biến giúp bổ sung dinh dưỡng lâu dài cho cây trồng, cải thiện độ phì nhiêu của đất và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, phân hữu cơ chế biến cần bảo quản hợp lý, tránh để bị ẩm mốc gây thất thoát chất dinh dưỡng.
Phân hữu cơ truyền thống
Phân hữu cơ truyền thống là nhóm phân bón có nguồn gốc tự nhiên, được sử dụng rộng rãi trong canh tác nông nghiệp từ lâu đời. Loại phân này không chỉ giúp cải thiện độ phì nhiêu của đất mà còn tăng cường khả năng giữ nước, thúc đẩy sự phát triển của hệ vi sinh vật có lợi. Dưới đây là những loại phân hữu cơ truyền thống phổ biến nhất hiện nay.
Phân chuồng
Phân chuồng là loại phân bón được tạo ra từ chất thải của động vật như bò, lợn, gà, dê… kết hợp với chất độn như rơm rạ hoặc cỏ khô. Đây là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào cho cây trồng, chứa nhiều chất quan trọng như đạm (N), lân (P), kali (K) và các nguyên tố vi lượng khác.
Ngoài ra, phân chuồng còn giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và kích thích hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất. Tuy nhiên, phân chuồng tươi có thể chứa mầm bệnh và vi khuẩn gây hại, do đó cần được ủ hoai mục trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho cây trồng.
Phân rác
Phân rác được tạo ra từ các loại rác thải hữu cơ như lá cây, vỏ trái cây, rơm rạ, cỏ dại… sau khi đã được ủ hoai mục. Loại phân này có hàm lượng mùn cao, giúp đất tơi xốp, giữ ẩm tốt và tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển.
Ngoài ra, việc sử dụng phân rác còn giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tận dụng nguồn rác thải hữu cơ một cách hiệu quả. Tuy nhiên, quá trình ủ phân rác cần được thực hiện đúng kỹ thuật để tránh phát sinh mùi hôi và thu hút côn trùng gây hại. Khi sử dụng, phân rác nên được trộn đều với đất trước khi trồng cây, giúp cải tạo đất và bổ sung dinh dưỡng từ từ cho cây trồng.
Than bùn
Than bùn là một loại chất hữu cơ tự nhiên hình thành từ xác thực vật bị phân hủy trong điều kiện yếm khí qua hàng nghìn năm. Mặc dù không phải là phân bón trực tiếp, nhưng than bùn chứa nhiều axit humic – một hợp chất có tác dụng giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, than bùn cũng có khả năng cải thiện cấu trúc đất, giữ ẩm tốt và tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong đất. Tuy nhiên, than bùn có hàm lượng dinh dưỡng thấp, do đó thường được kết hợp với phân chuồng hoặc phân vi sinh để nâng cao hiệu quả sử dụng.
Phân xanh
Phân xanh là loại phân bón được tạo ra từ các loại cây trồng tươi (thường là cây họ đậu) được cày vùi vào đất trước khi trồng cây chính. Phương pháp này giúp bổ sung một lượng lớn chất hữu cơ, cải thiện độ phì nhiêu của đất và tăng cường hệ vi sinh vật có lợi.
Phân xanh còn giúp hạn chế tình trạng xói mòn, cải thiện khả năng giữ nước của đất và tạo môi trường thuận lợi cho cây trồng phát triển. Tuy nhiên, phân xanh cần thời gian để phân hủy, do đó phải được cày vùi trước khi trồng cây chính từ 3-4 tuần để tránh hiện tượng ngộ độc rễ.
Việc lựa chọn và sử dụng phân bón hữu cơ đúng cách không chỉ giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất mà còn góp phần vào nông nghiệp bền vững. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về các loại phân bón hữu cơ phổ biến nhất hiện nay, từ đó giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp cho mô hình canh tác của mình. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào về các loại phân bón hữu cơ, đừng ngần ngại liên hệ đến ROCKEN hoặc để lại câu hỏi.