Bệnh khô vằn trên lúa đã trở thành một thách thức đáng kể đối với ngành nông nghiệp sản xuất lúa ở Việt Nam, chỉ xếp ngay sau bệnh đạo ôn về mức độ nghiêm trọng. Để đối phó với tình hình này, việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cũng như các biện pháp phòng trừ là vô cùng cấp bách. Chính vì thế, Rocken sẽ cùng bạn tìm hiểu sâu hơn về bệnh khô vằn trên lúa cũng như một số cách nhận biết và phòng trừ hiệu quả thông qua các thông tin sau.
Xem thêm: Bệnh đạo ôn là gì? Bệnh đạo ôn hại lúa do những nguyên nhân nào?
Thế nào là bệnh khô vằn trên lúa?
Bệnh khô vằn trên lúa là một trong những bệnh hại nghiêm trọng thường tác động đến các bẹ lá, phiến lá và cổ bông của cây. Triệu chứng ban đầu thường xuất hiện trên các bẹ lá ở gần mặt nước hoặc các bẹ lá già ở gốc cây. Dấu hiệu của bệnh thường là các vết đốm màu lục hoặc xám nhạt trên lá, sau đó lan rộng thành các vệt vằn đặc trưng giống như đám mây. Khi bệnh trở nặng, cả bẹ lá và lá phía trên thường bị tổn thương nghiêm trọng.
Bệnh khô vằn lúa đã được ghi nhận lần đầu tại Nhật Bản vào năm 1910, hiện nay đã lan rộng khắp các nước trồng lúa ở châu Á và trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, bệnh này thường gây hại nặng vào vụ lúa hè thu và vụ lúa mùa. Các nghiên cứu cho thấy rằng, năng suất của lúa có thể giảm từ 20 đến 25% khi bệnh phát triển đến tình trạng nghiêm trọng trên lá đòng.
Các nguyên nhân gây ra bệnh khô vằn trên lúa
Bệnh khô vằn trên lúa có thể được gây ra bởi một số nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Nấm hại cây trồng
Bệnh khô vằn trên lúa xuất phát từ sự phát triển của nấm Rhizoctonia Solani, một loại nấm sống trong đất. Mầm bệnh có thể lan truyền qua nước tưới, đất chứa mầm bệnh và các tàn dư thực vật từ cây trồng bị nhiễm bệnh trong mùa trước. Đối với sự phát triển tốt nhất, nấm này cần nhiệt độ từ 28 đến 32 độ C, nhưng nấm sẽ ngừng phát triển khi nhiệt độ dưới 10 độ C hoặc cao hơn 38 độ C.
Hạch của nấm phát triển nhiều nhất ở nhiệt độ từ 30 đến 32 độ C. Tuy nhiên, khi nhiệt độ thấp hơn 12 độ C hoặc cao hơn 40 độ C, nấm không thể hình thành hạch. Vì vậy, việc kiểm soát nhiệt độ đất và môi trường cũng là một phần quan trọng trong việc kiểm soát bệnh khô vằn trên lúa.
Môi trường và thời tiết
Sự phát triển mạnh mẽ của bệnh khô vằn trên lúa thường xảy ra trong điều kiện thời tiết nắng nóng và độ ẩm cao. Các dấu hiệu ban đầu thường xuất hiện trên các lá già gần mặt nước hoặc ở gốc của cây. Tốc độ lan truyền của bệnh lên các lá phía trên thường phụ thuộc vào mức độ mưa lớn, lượng nước trên cánh đồng quá nhiều, đặc biệt là ở các khu vực cây lúa được trồng dày đặc. Giai đoạn từ khi cây đến giai đoạn chín sáp thường là thời điểm mà bệnh khô vằn trên lúa phát triển mạnh nhất.
Bón thừa đạm, thừa phân
Sự cân nhắc không cẩn thận trong việc sử dụng phân bón có thể góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của bệnh khô vằn trên lúa. Việc sử dụng phân bón dư thừa, đặc biệt là loại phân bón không cân đối N-P-K, cùng với việc gieo sạ dày đặc, có thể tạo ra một môi trường lý tưởng cho sự phát triển của bệnh. Điều này gây ra tình trạng căng thẳng dinh dưỡng trong cây lúa, làm cho chúng trở nên dễ bị tấn công và lây lan bệnh hơn.
Tàn dư từ cây trước
Tàn dư từ vụ trồng trước tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh khô vằn trên lúa. Hạch của nấm có thể tồn tại trong thời gian dài sau khi lúa được thu hoạch và dưới điều kiện ngập nước, đến 30% số hạch vẫn có thể sống sót và nảy mầm thành sợi. Nếu không loại bỏ tàn dư từ vụ trồng trước một cách cẩn thận và không xử lý đất trước khi gieo cấy, điều này có thể tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của bệnh khô vằn trên lúa.
Triệu chứng nhận biết bệnh khô vằn trên lúa
Bệnh khô vằn trên lúa là một loại bệnh hại toàn thân, gây tổn thương cho cả bẹ lá, phiến lá và cổ bông của cây lúa. Thường xuất hiện ban đầu trên các bẹ lá sát mặt nước hoặc các bẹ lá già ở dưới gốc cây.
- Triệu chứng trên bẹ lá: Các vết đốm bầu dục màu lục tối hoặc xám nhạt xuất hiện, sau đó lan rộng thành các vệt vằn đặc trưng giống như đám mây. Khi bệnh trở nặng, cả bẹ lá và lá phía trên thường bị tổn thương nghiêm trọng.
- Triệu chứng trên lá: Vết bệnh lan rộng nhanh chóng trên phiến lá, tạo ra các mảng vân mây hoặc vằn da hổ. Các lá già ở dưới hoặc lá sát mặt nước thường là nơi xuất hiện bệnh trước, sau đó lan sang các lá phía trên.
- Triệu chứng trên cổ bông: Vết bệnh thường là các vết kéo dài bao quanh cổ bông, với hai đầu vết bệnh có màu xám loang và phần giữa màu lục sẫm co lại.
Tại các vị trí bị nhiễm bệnh sẽ có hạch nấm màu nâu, hình tròn dẹt hoặc bầu dục sẽ xuất hiện rải rác hoặc thành từng đám nhỏ. Hạch nấm này dễ rơi ra khỏi vết bệnh và nổi lên trên mặt nước ruộng.
Biện pháp phòng trừ kịp thời bệnh khô vằn trên lúa hiệu quả hiện nay
Dưới đây là những biện pháp hiệu quả mà Rocken đã tổng hợp để phòng trừ kịp thời bệnh khô vằn trên lúa:
Sử dụng thuốc trừ bệnh sinh học, hữu cơ
Lựa chọn các sản phẩm trừ bệnh có nguồn gốc từ vi sinh vật hoặc các chất hữu cơ an toàn là một quyết định thông minh, không chỉ giúp tiêu diệt hiệu quả vi khuẩn gây bệnh trên cây trồng mà còn bảo vệ và duy trì hệ sinh thái ruộng trồng. Đặc biệt, những sản phẩm này không gây hại cho sức khỏe con người, không gây ô nhiễm môi trường và không ảnh hưởng đến các loài động, thực vật khác trong môi trường sống.
Chính vì thế, sản phẩm sinh học Rocken ARENA đã được ra đời nhằm giúp tẩy sạch rong rêu, diệt khuẩn và trừ nấm hại cho cây trồng. Với khả năng trị bệnh khô vằn trên lúa cực kỳ hiệu quả, sản phẩm này còn giúp phòng trừ nhiều loại nấm bệnh và vi khuẩn như rỉ sắt, nấm hồng, thán thư, thối trái và lem lép hạt. Chỉ với giá 125.000 đồng, đây chính là một giải pháp giá rẻ và hiệu quả để ngăn chặn và bảo vệ cây trồng khỏi các tác nhân gây hại.
Canh tác, bón phân hợp lý
Áp dụng kế hoạch canh tác thông minh, bao gồm lựa chọn giống cây lúa chịu được bệnh tốt và sử dụng phân bón hữu cơ hoặc phân hỗn hợp đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cây trồng. Điều này giúp tăng cường sức đề kháng của cây lúa và giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh.
Điều tiết mực nước
Duy trì mức nước trong ruộng ổn định, đặc biệt là trong các giai đoạn quan trọng của quá trình phát triển của cây lúa như giai đoạn mầm và giai đoạn đẻ nhánh. Cần tránh tình trạng thiếu nước hoặc thừa nước quá mức, vì điều kiện môi trường ẩm ướt thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.
Thăm ruộng thường xuyên
Thực hiện việc kiểm tra tình trạng của lúa và các dấu hiệu của bệnh một cách thường xuyên giúp phát hiện sớm hơn bất kỳ biểu hiện nào của bệnh và áp dụng biện pháp xử lý kịp thời như cắt tỉa cây bệnh, loại bỏ các bộ phận cây nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan của bệnh hiệu quả hơn.
Hy vọng rằng thông tin về cách nhận biết và phòng trừ bệnh khô vằn trên lúa đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về loại bệnh hại này. Việc áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ mùa màng và nâng cao hiệu suất sản xuất nông nghiệp. Nếu bạn cần sự hỗ trợ hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết về sản phẩm Rocken ARENA, đừng ngần ngại liên hệ với Rocken ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất!